Πραγματοποιήθησε σήμερα Τρίτη (15/10) η δεύτερη Διακυβερνητική Διάσκεψη ΕΕ- Αλβανίας, στο περιθώριο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ στο Λουξεμβούργο, κατά την οποία άνοιξε η πρώτη δέσμη κεφαλαίων των διαπραγματεύσεων με τα Τίρανα που αφορά τα θεμελειώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου.
Όπως δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου ο προεδρεύων του Συμβουλίου και υπουργός εξωτερικών της Ουγγαρίας, Πίτερ Σιιχάρτο, η σημερινή μέρα σηματοδοτεί την ουσιαστική έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αλβανίας, σημειώνοντας ωστόσο ότι «η διαπραγματευτική διαδικασία και η προετοιμασία είναι πραγματικά σκληρή, σύνθετη και δύσκολη».
Συνολικά υπάρχουν έξι δέσμες κεφαλαίων και αυτή που άνοιξε σήμερα για την Αλβανία είναι η πρώτη. Συγκεκριμένα, η πρώτη δέσμη περιλαμβάνει πέντε κεφάλαια: Δικαιοσύνη και θεμελιώδη δικαιώματα, Δικαιοσύνη Ελευθερία και ασφάλεια, Δημόσιες συμβάσεις, Στατιστικά και Δημοσιονομικό Έλεγχο.
«Η επιτάχυνση της Διεύρυνσης της ΕΕ προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας για την ουγγρική Προεδρία», τόνισε ο Π.Σιιχάρτο. «Είναι προς το ευρωπαϊκό συμφέρον να επιταχυνθεί η διεύρυνση της ΕΕ προς τα Δυτικά Βαλκάνια», προσέθεσε, επισημαίνοντας ότι ο μέσος χρόνος αναμονής των υποψήφιων χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ”εξώπορτα” της ΕΕ έχει πλέον ξεπεράσει τα 15 χρόνια.
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα χαρακτήρισε «ιστορικής σημασίας» τη σημερινή ημέρα για τον λαό της Αλβανίας, αλλά και για ολόκληρη την ΕΕ και ευχαρίστησε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, χάρη στα οποία πραγματοποιήθηκε ένα «σημαντικό βήμα» για την ενταξιακή πορεία της χώρας του. Αξίζει να σημειωθεί ότι για κάθε βήμα της ενταξιακής διαδικασίας απαιτείται η ομοφωνία των κρατών-μελών της ΕΕ.
Ο Έντι Ράμα τόνισε ότι στόχος των Τιράνων είναι να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία εντός της δεκαετίας, δηλαδή ως το 2030 η Αλβανία να είναι έτοιμη να ενταχθεί στην ΕΕ. «Αυτό φυσικά είναι πολύ φιλόδοξο και χρειάζεται πολύ μεγάλη δουλειά», παραδέχτηκε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι «βασιζόμαστε στη βοήθεια φίλων και συνεργατών για να το πετύχουμε», σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο.
Δεν απέφυγε, εξάλλου, να σχολιάσει ότι «δυστυχώς ήταν με τη βοήθεια του Βλαντιμίρ Πούτιν» και με τη «ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία», που δόθηκε από την ΕΕ μια νέα ταχύτητα» στην ενταξιακή διαδικασία των Δυτικών Βαλκανίων. «Λειτούργησε σαν κλήση αφύπνισης, υπενθυμίζοντας στην Ευρώπη ότι η αυτοεπάρκεια είναι μία ψευδαίσθηση». Κατέληξε, λέγοντας ότι «η ΕΕ χρειάζεται τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων όσο και τα Δυτικά Βαλκάνια χρειάζονται την ΕΕ» σημείωσε ο Έντι Ράμα.
Ράμα: Λυπάμαι που δεν ξεκίνησε και η Βόρεια Μακεδονία τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ
Ακόμη, ο Αλβανός πρωθυπουργός εξέφρασε τη «λύπη» του για το γεγονός ότι η Βόρεια Μακεδονία δεν ξεκίνησε και αυτή, σήμερα τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ.
«Με την παρεμπόδιση της Βόρειας Μακεδονίας, έγινε μεγάλη ζημιά στο κράτος, μεγάλη ζημιά στον λαό και επομένως μεγάλη ζημιά στην περιοχή. Νιώθω ντροπή όταν σκέφτομαι την ταπείνωση που βιώνει η Βόρεια Μακεδονία. Άλλαξαν το όνομά τους για να μπορέσουν να ξεκινήσουν τις διαπραγματεύσεις (με την ΕΕ). Η Ιστορία δεν μπορεί να είναι λόγος για να σταματήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις οποιασδήποτε χώρας» ανέφερε ακόμη ο Έντι Ράμα.
Με τη σημερινή διακυβερνητική Διάσκεψη της Αλβανίας, η ενταξιακή πορεία της αποσυνδέεται και επισήμως από αυτήν της Βορείου Μακεδονίας. Στα τέλη Σεπτεμβρίου οι πρέσβεις της ΕΕ, με ομόφωνη απόφαση, αποσύνδεσαν τις ενταξιακές διαδικασίες των δύο χωρών, οι οποίες ήταν συνδεδεμένες από την έναρξη των διαπραγματεύσεων το καλοκαίρι του 2022. Ωστόσο, λόγω διαφωνιών μεταξύ της Βορείου Μακεδονίας και της Βουλγαρίας, το άνοιγμα κεφαλαίων καθυστερούσε, παρεμποδίζοντας και την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας.
«Η Αλβανία άξιζε να ξεκινήσει τις ουσιαστικές διαπραγματεύσεις εδώ και πολύ καιρό», δήλωσε ο προεδρεύων του Συμβουλίου, Π. Σιιχάρτο, εκφράζοντας την ελπίδα ότι φέτος θα ξεκινήσει η ουσιαστική διαπραγμάτευση και για τη Βόρεια Μακεδονία. «Υπόσχομαι ότι θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε και τις δύο χώρες για να μπορέσουν να προχωρήσουν με την ενταξιακή διαδικασία όσο το δυνατόν γρηγορότερα», είπε.
Η Αλβανία υπέβαλε επίσημο αίτημα ένταξης στην Ε. Ένωση το 2009, ένα χρόνο μετά αφού είχε πετύχει την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Το 2014 απέκτησε το καθεστώς της υπό ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση χώρας και σήμερα την έναρξη των διαπραγματεύσεων επί της πρώτης δέσμης των ενταξιακών κεφαλαίων. Η δέσμη αυτή περιέχει θέματα που αφορούν την δικαιοσύνη, την πάταξη της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, την λειτουργία της διοίκησης στα πρότυπα της ΕΕ και τον σεβασμό των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων.
Αντιδράσεις στα Σκόπια
Το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης στη Βόρεια Μακεδονία, η «Σοσιαλδημοκρατική Ένωση» (SDSM) επέρριψε στην κυβέρνηση του VMRO-DPMNE και του πρωθυπουργού Χρίστιαν Μίτσκοσκι την βασική ευθύνη για την στασιμότητα της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας.
Με αφορμή την αποσύνδεση της ενταξιακής πορείας της Βόρειας Μακεδονίας από αυτήν της Αλβανίας και την έναρξη, σήμερα, των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Αλβανία, το SDSM εκτίμησε πως «η διακοπή των διαπραγματεύσεων (της Βόρειας Μακεδονίας) με την ΕΕ αποτελεί μεγάλη ήττα των αποτυχημένων πολιτικών του Μίτσκοσκι και του VMRO-DPMNE».
«Τόσο ως αντιπολίτευση όσο και ως κυβέρνηση, το VMRO-DPMNE και ο Μίτσκοσκι φράζουν συνειδητά και σκόπιμα τον ευρωπαϊκό δρόμο της χώρας. Βλέπουμε το αποτέλεσμα αυτών των λανθασμένων πολιτικών και διπλωματικών αποτυχιών σήμερα. Η Αλβανία προχωρά στον δρόμο της ΕΕ και η Μακεδονία εισέρχεται σε μια νέα αβεβαιότητα, χωρίς σχέδιο για το πώς θα προχωρήσει» σχολίασε ακόμη το SDSM.
Ο αρχηγός του αντιπολιτευόμενου και μεγαλύτερου αλβανικού κόμματος στη Βόρεια Μακεδονία, του DUI, Αλί Αχμέτι συνεχάρη την Αλβανία για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ.
«Εκφράζω επίσης την απόγνωσή μου που η Βόρεια Μακεδονία δεν είναι σήμερα μαζί με την Αλβανία στον ευρωπαϊκό δρόμο, λόγω του μπλοκαρίσματος της ευρωπαϊκής μας πορείας ως αποτέλεσμα της μη εφαρμογής του διαπραγματευτικού πλαισίου που ενέκρινε το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Βόρεια Μακεδονία» ανέφερε ακόμη ο Αλί Αχμέτι.
Υπενθυμίζεται ότι η Βουλγαρία έχει θέσει «βέτο» στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας με την ΕΕ.
Η ευρωπαϊκή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας παραμένει στάσιμη , κυρίως λόγω του ότι τα Σκόπια δεν έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που είχαν αναλάβει -στη βάση μιας συμφωνίας που είχε επιτευχθεί με τη μεσολάβηση της ΕΕ-. Η συμφωνία προβλέπει ότι η Βουλγαρία θα άρει το βέτο που έχει θέσει στη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας με την ΕΕ, με την προϋπόθεση η Βόρεια Μακεδονία να τροποποιήσει πρώτα το Σύνταγμα της, προκειμένου να συμπεριληφθεί σε αυτό η βουλγαρική μειονότητα που ζει στη χώρα.
Η προηγούμενη κεντροαριστερή κυβέρνηση του SDSM στη Βόρεια Μακεδονία είχε αποδεχτεί τη συμφωνία, όμως δεν μπόρεσε να την υλοποιήσει, καθώς για την τροποποίηση του Συντάγματος της χώρας απαιτείται πλειοψηφία 2/3 από τη Βουλή και το δεξιό κόμμα VMRO-DPMNE του Χρίστιαν Μίτσκοσκι, που από τον περασμένο Ιούνιο ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας δεν συναινεί σε κάτι τέτοιο.
Οι προβληματικές σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας με τη Βουλγαρία έχουν επιδεινωθεί ιδιαίτερα με την ανάληψη της εξουσίας στα Σκόπια από το VMRO-DPMNE. Οι δύο χώρες έχουν ιστορικές, εθνικές και γλωσσικές διαφορές που διαρκούν δεκαετίες.
Γεραπετρίτης: «Ορόσημο» η σημερινή ημέρα για την εξέλιξη της ευρωπαϊκής πορείας όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων
«Η Ελλάδα τήρησε στη διαδικασία την ενταξιακή της Αλβανίας, μια εποικοδομητική στάση, παρά την κρίση που υπήρξε τους τελευταίους 18 μήνες στις ευρω-αλβανικές σχέσεις», τόνισε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, προσερχόμενος σήμερα το πρωί στο Συμβούλιο. Χαρακτήρισε μάλιστα τη σημερινή ημέρα «ορόσημο» για την εξέλιξη της ευρωπαϊκής πορείας όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Ξεκαθάρισε, επίσης, ότι η θέση της Ελλάδας είναι ότι η πρώτη δέσμη κεφαλαίων, η οποία ανοίγει σήμερα και αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα και το κράτος δικαίου, «θα πρέπει να περιλάβει τόσο τα δικαιώματα των μειονοτήτων, περιλαμβανομένης της ελληνικής εθνικής μειονότητας, ιδίως δε τα περιουσιακά τους δικαιώματα». Η θέση αυτή, είπε, «αποτελεί πλέον την καταγεγραμμένη κοινή θέση των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, τόνισε επίσης, ότι: «Η Ελλάδα θα παρακολουθεί από κοντά τη διαδικασία αυτή και θα παρεμβαίνει όπου απαιτείται, με την ευχή την πορεία αυτή να ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα κράτη μέλη των Δυτικών Βαλκανίων. Σε μια εποχή η οποία είναι εξαιρετικά ρευστή και ασταθής στην ευρύτερη περιοχή μας, είναι απολύτως κρίσιμο η Ευρωπαϊκή Ένωση, η ευρωπαϊκή οικογένεια, να βαθύνει, να μεγαλώσει, να γίνει πιο ισχυρή».
Φρ. Μπελέρης: Η θέση της Αλβανίας είναι στην Ε.Ε., αλλά έχει πολλά ακόμα βήματα να κάνει
«Στις υποχρεώσεις της Αλβανίας αποτυπώνονται πλέον τα πάγια αιτήματά μας, οι αγώνες μας και οι αδικίες, που τόσα χρόνια υπoστήκαμε τα μέλη της ελληνικής εθνικής μειονότητας», τονίζει σε δήλωσή του ο ευρωβουλευτής της ΝΔ και του ΕΛΚ, Φρέντης Μπελέρης, με αφορμή την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία.
Ο κ. Μπελέρης, αφού σημειώνει ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις ξεκινούν, σήμερα, ύστερα από μια δεκαετία, και ότι «η θέση της Αλβανίας πρέπει να είναι στην Ευρώπη», υπογραμμίζει ότι «πλέον εναπόκειται στην Αλβανία η ταχύτητα, η αποφασιστικότητα και η τόλμη, με τις οποίες θα βαδίσει προς αυτήν την κατεύθυνση» και ότι «πρέπει να γνωρίζει ότι έχει πολλά ακόμα βήματα να κάνει με οδοδείκτη τον σεβασμό στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, στο κράτος Δικαίου και στη Δημοκρατία».
«Πιστεύω ακράδαντα πως θα είναι μια απαιτητική, αλλά άκρως θεραπευτική διαδικασία για τη χώρα. Σε αυτήν, βέβαια, δεν χωρούν εκπτώσεις και εθνικοί εγωισμοί», προσθέτει στη δήλωσή του ο κ. Μπελέρης, ο οποίος είναι και μέλος της Αντιπροσωπείας του ΕΚ στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ-Αλβανίας.
Για το λόγο αυτό, όπως αναφέρει, περιμένει από την Ευρώπη «να δρα ως θεσμικός εγγυητής και άγρυπνος τοποτηρητής των κρίσιμων τομών που πρέπει να πραγματοποιήσει η Αλβανία στη θεσμική της ραχοκοκαλιά», καθώς «η Ένωση μας διαθέτει, άλλωστε, τους απαραίτητους μηχανισμούς, προκειμένου να επιτηρεί ουσιαστικά, να παρεμβαίνει διορθωτικά, να απαιτεί αποφασιστικά την υλοποίηση των ενταξιακών υποχρεώσεων της Αλβανίας».
«Σε αυτές τις υποχρεώσεις αποτυπώνονται πλέον τα πάγια αιτήματά μας, οι αγώνες μας και οι αδικίες που τόσα χρόνια υπoστήκαμε τα μέλη της ελληνικής εθνικής μειονότητας», υπογραμμίζει και προσθέτει: «Πλέον, στη πρώτη δέσμη κεφαλαίων που συνυπογράφουν 27 κράτη-μέλη, περιλαμβάνονται τα δικαιώματα της ελληνικής εθνικής μειονότητας και κυρίως τα περιουσιακά μας δικαιώματα, ενώ ταυτόχρονα καταγράφεται ρητά η υποχρέωση της Αλβανίας να υιοθετήσει άμεσα τους εφαρμοστικούς νόμους που αφορούν το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό και στη χρήση της ελληνικής γλώσσας σε επαφές με δημόσιες υπηρεσίες».
«Αυτά οφείλει να πράξει η Αλβανία, προκειμένου να μην απωλέσει μια ιστορική ευκαιρία που ανοίγεται μπροστά της. Ευελπιστώ να εκπληρώσει μέχρι κεραίας τους ενταξιακούς όρους και να μην παρεκκλίνει από το ευρωπαϊκό μονοπάτι που επέλεξε», καταλήγει ο κ. Μπελέρης.
