Οι ηγέτες των έξι χωρών των Δυτικών Βαλκανίων – Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Αλβανία, Μαυροβούνιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Κόσοβο – συναντήθηκαν σήμερα στα Σκόπια για να συζητήσουν τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται προκειμένου οι χώρες αυτές να αποκτήσουν πρόσβαση στο Σχέδιο Ανάπτυξης της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια, ύψους 6 δισ. ευρώ.
«Πρόκειται για την πιο σοβαρή πολιτική επιβεβαίωση από την ΕΕ ότι έχει ένα συγκεκριμένο σχέδιο για την αποτελεσματική ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των Δυτικών Βαλκανίων. Με την υλοποίηση του σχεδίου αυτού, θα διπλασιαστεί το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των χωρών της περιοχής και από μέσο όρο 6.000 ευρώ που είναι σήμερα θα φθάσει σε 12.000 ευρώ τα επόμενα χρόνια» δήλωσε μετά τη συνάντηση στα Σκόπια, ο οικοδεσπότης και πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι ηγέτες των χωρών της περιοχής, στη συνάντηση, στην οποία συμμετείχαν και αξιωματούχοι της ΕΕ και των ΗΠΑ εστίασαν σε δύο από τους τέσσερις πυλώνες του αναπτυξιακού σχεδίου της ΕΕ, στην κοινή περιφερειακή αγορά και την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά.
Ως σημαντική για την πρόοδο και την ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής χαρακτήρισε την συνάντηση ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς.
«Είναι η πρώτη φορά που συζητάμε μόνο και αποκλειστικά για την οικονομία και όχι για μεγάλα πολιτικά ζητήματα στα οποία υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ μας και νομίζω ότι αυτό είναι μια καλή προϋπόθεση για την πρόοδο ολόκληρης της περιοχής» σημείωσε ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς.
Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, ανέφερε ότι το Σχέδιο Ανάπτυξης της ΕΕ είναι μια καλή ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί.
«Αυτό που είναι ουσιώδες για όλες τις βαλκανικές χώρες είναι να αφήσουμε πίσω την πολιτική και να κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο για να καθορίσουμε το μέλλον των χωρών μας όπως θα έπρεπε να είναι, τους επόμενους μήνες», ανέφερε ο Έντι Ράμα, προσθέτοντας ότι από αυτά που θα γίνουν τους επόμενους μήνες θα καθοριστεί και το πώς θα φαίνονται οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στο τέλος αυτής της δεκαετίας.
Από την πλευρά του, ο Γκέρτ Γιαν Κούπμαν, γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις διαπραγματεύσεις γειτονίας και διεύρυνσης σημείωσε ότι το αναπτυξιακό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ύψους 6 δισ. ευρώ για τα Δυτικά Βαλκάνια είναι μια πιθανή «αλλαγή παιχνιδιού» που μπορεί να διπλασιάσει το μέγεθος των περιφερειακών οικονομιών την επόμενη δεκαετία.
Ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για ευρωπαϊκές και ευρασιατικές υποθέσεις, Τζέιμς Ο΄Μπράιαν εξέφρασε την υποστήριξη των ΗΠΑ για την περιοχή και είπε ότι το Σχέδιο Ανάπτυξης της ΕΕ δεν μοιάζει με κανένα άλλο σχέδιο.
«Το Σχέδιο δεν εννοεί να κάνετε τις μεταρρυθμίσεις, μετά θα σας αξιολογήσουμε, λέει ότι εάν κάνετε κάποιες μεταρρυθμίσεις τότε οι εταιρείες και οι άνθρωποι σας θα αισθανούν τα οφέλη της ΕΕ πολύ γρήγορα. Και αυτό είναι η δυνατότητα να κινούνται όπου θέλουν, να εργάζονται όπου θέλουν, να επενδύουν όπου θέλουν, αυτή είναι η ουσία της εσωτερικά ολοκληρωμένης αγοράς» σημείωσε ο Τζέιμς Ο΄Μπράιαν.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το Σχέδιο Ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια στις 8 Νοεμβρίου 2023. Πρόθεση της ΕΕ είναι να διαθέσει ένα πακέτο 6 δισ. ευρώ για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στα Δυτικά Βαλκάνια, για την περίοδο 2024-2027, εκ των οποίων 4 δισ. ευρώ σε δάνεια και 2 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις, όμως εξαρτά την εκταμίευση των κονδυλίων από τη συμμόρφωση με τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. Εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να εξετάσουν την πρόταση αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Σερβία και το Μαυροβούνιο ήταν οι πρώτες στην περιοχή που ξεκίνησαν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, ενώ η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες το 2022, όμως δεν έχουν ανοίξει ακόμη κανένα ενταξιακό κεφάλαιο. Η Βοσνία και το Κόσοβο υστερούν πολύ σε σχέση με τους γείτονές τους στη διαδικασία.
