59 χρόνια από τον καταστροφικό σεισμό στα Σκόπια

Συμπληρώνονται σήμερα 59 χρόνια από τον καταστροφικό σεισμό στα Σκόπια.

Ο σεισμός των Σκοπίων του 1963 ήταν μεγέθους 6,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που σημειώθηκε στα Σκόπια της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, που τότε αποτελούσε μέρος της Γιουγκοσλαβίας, στις 26 Ιουλίου του 1963. Ο σεισμός είχε ως απολογισμό 1.070 νεκρούς και πάνω από 3.000 τραυματίες, ενώ άφησε περισσότερους από 200.000 κατοίκους άστεγους.

Ο σεισμός συνέβη ώρα 5: 17 πρωινή και υπήρξε ιδιαίτερα καταστροφικός. Τα 4/5 των οικοδομών του ιστορικού κέντρου της πόλης κατέρρευσαν, όπως και πολλά δημόσια κτήρια.

Στα Σκόπια, κάθε χρόνο στις 26 Ιουλίου πραγματοποιούνται εκδηλώσεις μνήμης για τον σεισμό.

Το μέγεθος της καταστροφής αποτύπωσε παραστατικά ο απεσταλμένος των Τάιμς της Νέας Υόρκης, παρομοιάζοντας τα Σκόπια με βομβαρδισμένη πόλη.

Αμέσως προκλήθηκε ένα κύμα συμπάθειας για τους δοκιμαζόμενους κατοίκους των Σκοπίων και η ανταπόκριση της διεθνούς κοινότητας για παροχή βοήθειας ήταν ακαριαία, σε μια εποχή όπου κυριαρχούσε ο Ψυχρός Πόλεμος και η ιδεολογική αντιπαράθεση Ανατολής – Δύσης ήταν στο ζενίθ. Η Γιουγκοσλαβία μπορεί να ανήκε στο Κίνημα των Αδεσμεύτων, αλλά από τους Δυτικούς χρεωνόταν στο κομμουνιστικό στρατόπεδο. Έτσι ξεκίνησε ένας αγώνας δρόμου για το ποιο από τα δύο στρατόπεδα θα παράσχει την μεγαλύτερη βοήθεια και θα κλέψει τις εντυπώσεις. Αμερικανοί και Σοβιετικοί στρατιώτες κατέφθασαν στα Σκόπια και συναδελφωμένοι για πρώτη φορά από το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου επιδόθηκαν στην παροχή των πρώτων βοηθειών.Ο διάσημος ζωγράφος Πάμπλο Πικάσο δώρησε τον πίνακά του «Κεφάλι Γυναίκας», ο οποίος εκτίθεται στο Μουσείο Σύγκρονης Τέχνης των Σκοπίων.

Τελικά την πρωτοβουλία για την ανοικοδόμηση των Σκοπίων ανέλαβε ο ΟΗΕ και η συμβολή της Ελλάδας ήταν σημαντική. Ο διεθνής οργανισμός σύστησε ειδικό ταμείο και ανέθεσε τον Νοέμβριο του 1964 την εκπόνηση των σχεδίων για την νέα πόλη των Σκοπίων στο γραφείο του διεθνούς φήμης πολεοδόμου Κωνσταντίνου Δοξιάδη. Συνολικά, το Γραφείο Δοξιάδη απέστειλε 21 ειδικούς στα Σκόπια (μηχανικούς, συγκοινωνιολόγους, αρχιτέκτονες, ειδικούς στα υδραυλικά έργα) με επικεφαλής τον πολιτικό μηχανικό Περικλή Παπαματθαίου. Ένα χρόνο αργότερα, την υλοποίηση των σχεδίων Δοξιάδη ανέλαβε ο Ιάπωνας αρχιτέκτονας Κένζο Τάνγκε, που τιμήθηκε το 1987 με το βραβείο Pritzker, γνωστό και ως Νομπέλ της Αρχιτεκτονικής.