Υπεγράφη σήμερα στην Αθήνα η διακρατική συμφωνία Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ των δύο χωρών.
Τη συμφωνία υπέγραψαν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας Κώστας Σκρέκας και ο υπουργός Οικονομίας της Βόρειας Μακεδονίας Kreshnik Bekteshi, παρουσία του πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας Ζόραν Ζάεφ, του πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα Geoffrey Pyatt και της διευθύνουσας συμβούλου του ΔΕΣΦΑ Maria Rita Galli.
Όπως ανέφερε, ο Κώστας Σκρέκας, ο αγωγός θα έχει συνολικό μήκος 123 χιλιόμετρα και θα συνδέει το ελληνικό σύστημα στη Νέα Μεσημβρία με το σύστημα της Βόρειας Μακεδονίας στο Νεγκότινο. Θα έχει μεταφορική ικανότητα 1,5 δισ. κυβικών μέτρων το χρόνο με δυνατότητα διπλασιασμού, ενώ το ύψος της επένδυσης αναμένεται να φθάσει σε 110 εκατ. ευρώ.
Ο Κ.Σκρέκας σημείωσε ότι ο αγωγός φυσικού αερίου ενισχύει τον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας ως κόμβου για τον εφοδιασμό της περιοχής με φυσικό αέριο, αυξάνει την ασφάλεια εφοδιασμού της Βόρειας Μακεδονίας διαφοροποιώντας τις πηγές προμήθειας και βοηθά την απανθρακοποίηση της οικονομίας της.
Ο Kreshnik Bekteshi έκανε λόγο για ιστορική στιγμή μετά από πολυετείς προσπάθειες της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας, ενώ τόνισε ότι η συμφωνία είναι σημαντική για τη διαφοροποίηση των πηγών, την ασφάλεια και τη σταθερότητα εφοδιασμού της ευρύτερης περιοχής.
Ο Ζόραν Ζάεφ, μιλώντας στο συνέδριο του Economist εξέφρασε την ιδιαίτερη ικανοποίησή του για τη σημερινή υπογραφή για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου με την Ελλάδα.
«Είμαι πολύ χαρούμενος που σήμερα υπογράφεται η συμφωνία μεταξύ της National Energy Resources της Βόρειας Μακεδονίας και της ΔΕΣΦΑ για ένα μεγάλο πρότζεκτ άνω των 100 εκατ. ευρώ. 54 εκατ. ευρώ είναι το ποσοστό συμμετοχής της Βόρειας Μακεδονίας και αφορά τον διασυνδετήριο αγωγό φυσικού αερίου» ανέφερε.
Εξέφρασε μάλιστα την εκτίμηση πως ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου θα ανοίξει μεγάλες ευκαιρίες όχι μόνο για τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά για όλα τα Δυτικά Βαλκάνια και πως θα φέρει διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας φυσικού αερίου.
Η διακυβερνητική συμφωνία υπεγράφη στο περιθώριο του συνεδρίου του Economist που πραγματοποιείται στην Αθήνα .
Η τελική επενδυτική απόφαση για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας αναμένεται να ληφθεί ως το τέλος του έτους ή στις αρχές του 2022
Θα προηγηθεί η διεξαγωγή market τεστ για την πιστοποίηση της οικονομικότητας του έργου, ενώ η έναρξη κατασκευής τοποθετείται στις αρχές του 2022.
Για το έργο έχει ήδη υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας ανάμεσα στον ΔΕΣΦΑ και την κρατική Eταιρεία Aξιοποίησης Eνεργειακών Πόρων της Βόρειας Μακεδονίας (NER) τον Οκτώβριο του 2016.
Όπως ανέφερε σχετικά η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Maria Rita Galli υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν ακόμη, αλλά υπάρχει και ισχυρή δέσμευση των δύο χωρών για υλοποίηση του αγωγού.
Ο ΔΕΣΦΑ προσβλέπει σε χρηματοδότηση του έργου και από ευρωπαϊκές πηγές, παρά την απόφαση της ΕΕ να σταματήσει τη χρηματοδότηση έργων που σχετίζονται με ορυκτά καύσιμα. Για το σκοπό αυτό γίνονται προσπάθειες από τους Διαχειριστές της Νότιας Ευρώπη προκειμένου να υπάρξει μεταβατική περίοδος χρηματοδότησης ως το 2030.
Τα πλεονεκτήματα
Η Βόρεια Μακεδονία με το έργο αυτό θα διαφοροποιήσει σημαντικά τις ενεργειακές της πηγές, ενώ ταυτόχρονα η μεταφορά φυσικού αερίου από την Ελλάδα θα της παρέχει ασφάλεια εφοδιασμού. Ταυτόχρονα η πρόσβαση σε φυσικό αέριο είναι απαραίτητη καθώς η χώρα ετοιμάζεται να μπει στην εποχή της ενεργειακής μετάβασης και απολιγνιτοποίησης αυξάνοντας το μερίδιο της ηλεκτροπαραγωγής από μονάδες φυσικού αερίου.
Επίσης, ο αγωγός θα μπορεί να φέρει φυσικό αέριο στη Βόρεια Μακεδονία και στη συνέχεια -υπό προϋποθέσεις- στη Σερβία, δύο χώρες οι οποίες έως τώρα είναι πλήρως εξαρτημένες από το ρωσικό φυσικό αέριο. Να σημειωθεί ότι τα 3 δισ. κυβικά μέτρα δυναμικότητας του αγωγού, καλύπτουν κατά πολλές φορές ολόκληρη τη ζήτηση σε Σκόπια και Σερβία.
Με τον αγωγό, η Βόρεια Μακεδονία θα μπορεί πλέον να εισάγει είτε αζέρικο φυσικό αέριο από τον αγωγό ΤΑΡ, ή αλγερινό, καταριανό και αμερικανικό LNG από τη Ρεβυθούσα και ο ΔΕΣΦΑ θα αυξήσει τη δραστηριότητά του.
Επιπλέον, όφελος για την Ελλάδα αποτελεί η δυνατότητα ενίσχυσης του νέου Χρηματιστηρίου Ενέργειας της χώρας με πρόσθετους όγκους διαπραγμάτευσης φυσικού αερίου, ζητούμενο που είναι απολύτως κρίσιμο για να αποκτήσει βάθος η αγορά και να μπορέσει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο ως ενεργειακός κόμβος στα νότια της Ευρώπης.
Πολιτικές προεκτάσεις
Η στενή σχέση που θα αποκτήσει η Ελλάδα και η Βόρεια Μακεδονία με την ανάπτυξη ενεργειακών δεσμών, φέρνει τη δεύτερη στη σφαίρα επιρροής της Ελλάδας και μέσω αυτής στην ΕΕ.
Χτίζοντας ουσιαστικούς δεσμούς και συνέργειες διασφαλίζεται η ανάπτυξη και σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Αυτές οι κινήσεις αυξάνουν το ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακό hub και την ιδιότητά της ως παράγοντα σταθερότητας και ανάπτυξης στην περιοχή.
Η δε ενεργειακή σύνδεση της Βόρειας Μακεδονίας με την Ελλάδα οδηγεί σε de facto επιτάχυνση προσαρμογής της νομοθεσίας της στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο όσον αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού σε ενεργειακά προϊόντα φέρνοντας τη πιο κοντά στην ΕΕ.
