H πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κάλεσε σήμερα Πέμπτη την κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας να προχωρήσει στην τροποποίηση του Συντάγματός της (προκειμένου να συμπεριληφθεί σε αυτό η βουλγαρική μειονότητα που ζει στη χώρα), ώστε η χώρα να ξεκινήσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ.
«Έχουμε έναν ξεκάθαρο στόχο, το άνοιγμα της δέσμης των ενταξιακών κεφαλαίων που αφορά τα θεμελιώδη ζητήματα, το συντομότερο δυνατόν. Είμαστε σχεδόν σε αυτό το σημείο που πρέπει να περάσουν οι συνταγματικές αλλαγές που έχει συμφωνήσει η χώρα σας. Ελπίζω πως όλες οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας, με κοινό διάλογο θα ενωθούν και θα κάνουν τα απαραίτητα αποφασιστικά βήματα για την πρόοδο. Είμαι βέβαιη ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε τα εμπόδια που υπάρχουν» σημείωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά τη συνάντηση που είχε σήμερα στα Σκόπια με τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι.
Η Βουλγαρία παρεμπόδιζε επί μακρόν την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας με την ΕΕ, λόγω ιστορικών, γλωσσικών και εθνοτικών διαφορών μεταξύ των δύο χωρών.
Ωστόσο, το καλοκαίρι του 2022 οι τότε κυβερνήσεις των δύο χωρών αποδέχτηκαν μία συμβιβαστική πρόταση της ΕΕ, η οποία προβλέπει πως η Βουλγαρία θα άρει το «βέτο» που έχει θέσει στο άνοιγμα των ενταξιακών κεφαλαίων της Βόρειας Μακεδονίας με την ΕΕ, με την προϋπόθεση η Βόρεια Μακεδονία να τροποποιήσει πρώτα το Σύνταγμά της, ώστε να κατοχυρωθεί σε αυτό η βουλγαρική μειονότητα που ζει στη χώρα.
Η προηγούμενη κεντροαριστερή κυβέρνηση στη Βόρεια Μακεδονία προσπάθησε να υλοποιήσει την πρόταση όμως δεν τα κατέφερε, καθώς για την τροποποίηση του Συντάγματος της χώρας απαιτείται πλειοψηφία 2/3 από τη Βουλή και το δεξιό κόμμα VMRO-DPMNE του Χρίστιαν Μίτσκοσκι, που από τον περασμένο Ιούνιο ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας δεν συναινεί σε κάτι τέτοιο.
Στο ενδιάμεσο, ο νέος πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας προέβη σε έναν ελιγμό, προτείνοντας η χώρα του να προχωρήσει στην τροποποίησή του Συντάγματός της, όμως αυτή να ισχύει από τη στιγμή που η Βόρεια Μακεδονία ενταχθεί στην ΕΕ. Την πρόταση αυτή απορρίπτει κατηγορηματικά η Βουλγαρία, ενώ και η ΕΕ έχει διαμηνύσει πως κάτι τέτοιο είναι σχεδόν αδύνατο, καθώς όπως σημειώνει μία υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα δεν πρέπει να παρεκκλείνει από τα συμπεφωνημένα.
Ο Χρίστιαν Μίτσκοσκι, ερωτώμενος σήμερα εάν οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να συμφωνήσουν με την πρότασή του περί μεταχρονολογημένης ισχύος του Συντάγματος της χώράς του απέφυγε να απαντήσει ευθέως.
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή πληθυσμού που πραγματοποιήθηκε то 2021 στη Βόρεια Μακεδονία, οι Βούλγαροι αποτελούν μόλις το 0,2% του πληθυσμού της χώρας (συνολικά 3.500 άτομα), στοιχείο το οποίο η επίσημη Σόφια αμφισβητεί και θεωρεί ότι το ποσοστό των Βούλγαρων στη Βόρεια Μακεδονία είναι κατά πολύ μεγαλύτερο
Μόλις πρόσφατα η ΕΕ προχώρησε στην αποσύνδεση της ενταξιακής πορείας της Βόρειας Μακεδονίας από αυτήν της Αλβανίας και η δεύτερη ξεκίνησε, στις 15 Οκτωβρίου, τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, με το άνοιγμα των πρώτων ενταξιακών κεφαλαίων.
Σχέδιο Ανάπτυξης 6 δισ.ευρώ της ΕΕ για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πραγματοποιεί από χθες Τετάρτη τετραήμερη περιοδεία στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Σερβία, Μαυροβούνιο, Κόσοβο). Στο επίκεντρο των συναντήσεών της βρίσκονται η ευρωπαϊκή πορεία και το Σχέδιο Ανάπτυξης της ΕΕ για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ύψους 6 δισεκατομμυρίων ευρώ (2 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 4 δισ. ευρώ σε δάνεια με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους), για την περίοδο 2024-2027. Μόλις χθες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τα μεταρρυθμιστικά προγράμματα που υπέβαλαν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, πλην της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, η οποία δεν έχει ακόμα καταθέσει πρόγραμμα, προκειμένου αυτές να αποκτήσουν πρόσβαση στο “πακέτο” αυτό 6 δισ.ευρώ της ΕΕ. Οι πληρωμές θα πραγματοποιηθούν μετά την ολοκλήρωση των συμφωνηθέντων μεταρρυθμιστικών βημάτων. Στόχος του Σχεδίου Ανάπτυξης είναι να επιταχυνθεί η κοινωνικοοικονομική σύγκλιση της περιοχής με την ΕΕ και να ανοίξει ο δρόμος προς την ένταξη στην ΕΕ.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναφερόμενη σήμερα από τα Σκόπια στο Σχέδιο Ανάπτυξης της ΕΕ για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων σημείωσε πως αυτό αποτελεί ένα είδους οδικό χάρτη για να προσεγγίσουν οι οικονομίες των Δυτικών Βαλκανίων την οικονομία της ΕΕ και να δώσει στις επιχειρήσεις των χωρών αυτών την πρόσβαση και τα μέσα για να ανταγωνιστούν την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά.
Από τα 6 δισ.ευρώ του Σχεδίου Ανάπτυξης της ΕΕ, στην Σερβία αναλογεί 1,6 δισ.ευρώ, στην Αλβανία 922 εκατ.ευρώ, στο Κόσοβο 883 εκατ.ευρώ, στη Βόρεια Μακεδονία 750 εκατ.ευρώ και στο Μαυροβούνιο 384 εκατ.ευρώ.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μετά τη συνάντησή της με τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας έδωσε έμφαση και στην πράσινη μετάβαση σημειώνονταις ότι το ένα τέταρτο της παραγωγής ενέργειας στη χώρα προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και όπως είπε στόχος είναι αυτό να αυξηθεί. Προς αυτή την κατεύθυνση, επεσήμανε τις επενδύσεις στο Oslomej που θα πρέπει να λειτουργήσει με ηλιακή ενέργεια και στο θερμοηλεκτρικό σταθμό REK Bitola, στο αιολικό πάρκο στο Bogdanci.
Αναφέρθηκε επίσης και στις καθαρές μεταφορές για μια καλύτερη διασυνδεσιμότητα της περιοχής με την Ευρώπη, στις σιδηροδρομικές υποδομές δηλαδή.
«Αυτό περιλαμβάνει πραγματικά το πολύ σημαντικό έργο για τον σιδηροδρομικό Διάδρομο 8 που θα σάς συνδέει με την Αλβανία και τη Βουλγαρία, ενώ έχουμε και τον Διάδρομο 10 που περνά από την Ελλάδα και κατευθύνεται προς τη Βουδαπέστη και διασχίζει ολόκληρη τη χώρα σας. Αυτές οι επενδύσεις θα μετατρέψουν τη Βόρεια Μακεδονία σε βασικό κόμβο μεταφορών και αυτό θα αποφέρει σοβαρά οφέλη στους ανθρώπους της Βόρειας Μακεδονίας», ανέφερε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Τέλος, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απέδωσε σήμερα τα “εύσημα” στη Βόρεια Μακεδονία για το γεγονός ότι η χώρα έχει εναρμονιστεί πλήρως με την εξωτερική και αμυντική πολιτική της ΕΕ και για τη στήριξή της προς την Ουκρανία.
