Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Βόρειας Μακεδονίας ανέβαλε την απόφασή του επί των προσφυγών που κατατέθηκαν σε αυτό, σχετικά με το νόμο που διέπει τη χρήση της αλβανικής γλώσσας στη χώρα.
Η πλειοψηφία των δικαστών έκρινε πως πριν από την ετυμηγορία του πρέπει να υπάρξουν προπαρασκευαστικές συνεδριάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου, στις οποίες θα κληθούν και καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου, όπως και ειδικοί για να γνωμοδοτήσουν σχετικά με το ευαίσθητο αυτό ζήτημα.
Από τη σημερινή συνεδρίαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου απείχαν τρία μέλη του, δύο αλβανικής και ένας τουρκικής εθνικής καταγωγής, τα οποία θεώρησαν πως το Δικαστήριο είναι αναρμόδιο να εξετάσει το θέμα. Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Βόρειας Μακεδονίας αποτελείται από εννέα μέλη.
Το αντιπολιτευόμενο και μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, η «Δημοκρατική Ένωση για την Ένταξη» (DUI), του Αλί Αχμέτι θεώρησε πως το Συνταγματικό Δικαστήριο, το μοναδικό πράγμα που έπρεπε να κάνει σήμερα ήταν να απορρίψει, χωρίς δεύτερη σκέψη, όλες τις προσφυγές και όχι να δώσει συνέχεια στο θέμα, ορίζοντας προπαρασκευαστικές συνεδριάσεις.
«Εκ μέρους του αλβανικού λαού θα θέλαμε καταρχάς να καταδικάσουμε τη συνέχιση συνεδριάσεων του Συνταγματικού Δικαστηρίου με μονοεθνοτική σύνθεση. Το μήνυμα των τριών συνταγματικών δικαστών από άλλες εθνοτικές κοινότητες με την απουσία τους ήταν επαρκές για να θεωρηθεί το όλο θέμα λήξαν» δήλωσε ο εκπρόσωπος του DUI, Μπουγιάρ Οσμάνι.
Πρόσθεσε ότι ο προγραμματισμός των προπαρασκευαστικών συνεδριάσεων του Συνταγματικού Δικαστηρίου είναι απλώς η συνέχεια της διαδικασίας κατάργησης του νόμου για την αλβανική γλώσσα στη Βόρεια Μακεδονία.
Ο πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Βόρειας Μακεδονίας, Ντάρκο Κοσταντίνοφσκι, μετά τη σημερινή συνεδρίαση του Δικαστηρίου δήλωσε πως αυτό, το τελευταίο διάστημα βρίσκεται αντιμέτωπο με «πρωτόγνωρες πολιτικές πιέσεις, ακόμη και με εκβιασμούς» και απηύθυνε έκκληση να σταματήσουν αμέσως οι όποιες ενέργειες που υπονομεύουν το κύρος του Δικαστηρίου.
Ο ίδιος ανέφερε ότι οι προπαρασκευαστικές συνεδριάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου θα διεξαχθούν τον Μάρτιο του 2015 και η απόφαση του Δικαστηρίου θα ληφθεί τον Μάιο του 2015.
Έντι Ράμα: Η αλβανική γλώσσα στη Βόρεια Μακεδονία δεν είναι δουλειά του Συνταγματικού Δικαστηρίου
Θέση στο όλο θέμα έλαβε και ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα ο οποίος σημείωσε πως η αλβανική γλώσσα είναι το συστατικό στοιχείο που βοήθησε να κρατηθεί η Βόρεια Μακεδονία ενωμένη και να καλλιεργηθεί ένα πνεύμα συνύπαρξης μεταξύ των δύο λαών που αποτελούν το κράτος της Βόρειας Μακεδονίας (Σλάβοι και Αλβανοί).
Κατά τον πρωθυπουργό της Αλβανίας, η διαμάχη που έχει ξεσπάσει στη Βόρεια Μακεδονία για την χρήση της αλβανικής γλώσσας και η οποία έφθασε μέχρι και στο Συνταγματικό Δικαστήριο είναι «ακατανόητη και ανεξήγητη».
Ο Έντι Ράμα σημείωσε πως η αλβανική γλώσσα στη Βόρεια Μακεδονία δεν είναι δουλειά του Συνταγματικού Δικαστηρίου και δεν πρέπει να γίνεται αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης.
Συνολικά, 13 προσφυγές έχουν υποβληθεί στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Βόρειας Μακεδονίας, με τις οποίες αμφισβητείται το σύνολο σχεδόν του νόμου που διέπει τη χρήση της αλβανικής γλώσσας στη χώρα. Οι περισσότερες από αυτές υποβλήθηκαν από δεξιά και εθνικιστικά σλαβικά κόμματα και οργανώσεις, μεταξύ των οποίων και το κυβερνών VMRO-DPMNE του πρωθυπουργού της χώρας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι.
Η εξέταση των προσφυγών από το Συνταγματικό Δικαστήριο προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις του αλβανικού στοιχείου της Βόρειας Μακεδονίας και πυροδότησε το πολιτικό κλίμα στη χώρα, ενώ προκάλεσε και διεθνοτικές εντάσεις.
Ο νόμος αυτός, ο οποίος ψηφίστηκε το 2019 από την προηγούμενη κεντροαριστερή κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας με πρωθυπουργό τότε τον Ζόραν Ζάεφ, προβλέπει, μεταξύ άλλων, πως σε όλα τα επίπεδα της κεντρικής εξουσίας και στον ευρύτερο δημόσιο αλλά και δικαστικό τομέα, η επίσημη γλώσσα της χώρας είναι η “μακεδονική” (όπως αυτή αναφέρεται στο Σύνταγμα της χώρας) όπως και η γλώσσα που ομιλείται από ποσοστό άνω του 20% των πολιτών της χώρας (αλβανική γλώσσα). Με βάση την τελευταία απογραφή που διεξήχθη στη Βόρεια Μακεδονία το 2021, οι Αλβανοί αποτελούν το 24,3% του πληθυσμού της χώρας.
Παρατηρήσεις για το νόμο αυτό έχει διατυπώσει και η Επιτροπή της Βενετίας, το συμβουλευτικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης για θέματα συνταγματικού δικαίου και κράτους δικαίου, η οποία θεώρησε ότι κάποιες πτυχές του νόμου, κυρίως όσον αφορά τη χρήση του στο δικαστικό σύστημα της Βόρειας Μακεδονίας «υπερβαίνουν τα ευρωπαϊκά πρότυπα που ορίζονται από τη Σύμβαση Πλαίσιο για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων και την Ευρωπαϊκή Χάρτα για τις περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες». Οι παρατηρήσεις της Επιτροπής της Βενετίας αφορούν κυρίως την εφαρμογή της “διγλωσσίας” κυρίως στo δικαστικό σύστημα, το οποίο με τον τρόπο αυτό, όπως επισημαίνει η Επιτροπή θα γίνει δυσλειτουργικό. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, o νόμος δεν εφαρμόζεται στο δικαστικό σύστημα της Βόρειας Μακεδονίας, ελλείψει πόρων και επαρκούς στελεχιακού δυναμικού.
