Στις 11 Ιουλίου του 1995 οι σερβικές δυνάμεις στην Βοσνία, υπό την διοίκηση του στρατηγού Ράτκο Μλάντιτς, εισέβαλαν στην Σρεμπρένιτσα, έναν θύλακα υπό την προστασία του ΟΗΕ όπου βρήκαν καταφύγιο δεκάδες χιλιάδες μουσουλμάνοι από τις γύρω περιοχές. Το επταήμερο που ακολούθησε οι στρατιώτες του Μλάντιτς εκτέλεσαν όλους τους άρρενες ηλικίας από 17 έως και 70 ετών. Συνολικά εκτελέστηκαν 8.372 Βόσνιοι μουσουλμάνοι από τους οποίους οι 1.042 βρισκόταν σε εφηβική ηλικία. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο στην Χάγη χαρακτήρισε το έγκλημα γενοκτονία και ο Μλάντιτς καταδικάστηκε τελεσίδικα σε ισόβιο κάθειρξη.
Με το θέμα αυτό ασχολείται η ταινία “Quo vadis, Aida?” της Γιασμίλα Ζμπάνιτς που πρόσφατα διακρίθηκε στο φεστιβάλ κινηματογράφου του Βερολίνου κατακτώντας το βραβείο καλύτερης ευρωπαϊκής ταινίας, βραβείο σκηνοθεσίας και βραβείο πρώτου γυναικείου ρόλου. Μέσα από το δράμα της Αϊντα – διερμηνέας στην στρατιωτική δύναμη του ΟΗΕ – να διασώσει την οικογένεια της ξετυλίγεται όλο το δράμα που έζησαν οι Βόσνιοι μουσουλμάνοι μετά την εισβολή των σερβικών δυνάμεων. Η ταινία αυτή, που σύμφωνα με την Γιασμίλα Ζμπάνιτς έχει στόχο να απελευθερώσει την κοινή γνώμη στο χώρο της πρώην Γιουγκοσλαβίας από τον φόβο της αλήθειας, προκάλεσε διχασμό και αντιδράσεις.
Στην Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας κανένας κινηματογράφος δεν θέλησε να φιλοξενήσει την προβολή της ταινίας ενώ το ίδιο συνέβη και στην Σερβία. Η ταινία αυτή πριν ακόμη κυκλοφορήσει στους κινηματογράφους είχε χαρακτηριστεί “αντισερβική” από διάφορους εθνικιστικούς κύκλους που με την ανοχή και την συμπαράσταση των πολιτικών ηγεσιών απέτρεψαν την προβολή τους στην Σερβία και την Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας. Το γεγονός ότι, τον ρόλο της Αϊντα υποδύεται η ηθοποιός Γιάσνα Τζούρισιτς και του στρατηγού Μλάντιτς ο Μπόρις Ισάκοβιτς και οι δύο διακεκριμένοι ηθοποιοί από την Σερβία, δεν βοήθησε για να προβληθεί η ταινία στο σερβικό κοινό. Αντιθέτως οι δύο αυτοί ηθοποιοί έγιναν στόχος επιθέσεων και χυδαίων προσβολών μέσα από το διαδίκτυο.
Οργανώσεις κινηματογραφιστών αλλά και μεμονωμένα δημοφιλείς σκηνοθέτες και ηθοποιοί, ζήτησαν από την δημόσια τηλεόραση της Σερβίας (RTS) να αγοράσει τα δικαιώματα και να προβάλει την ταινία σε ώρα τηλεοπτικής αιχμής. Το αίτημα αυτό ωστόσο δεν εισακούστηκε.
«Στην χώρα όπου ηρωοποιούνται οι εγκληματίες πολέμου και δοξάζονται οι πολεμοχαρείς στρατηγοί δεν βολεύουν την σημερινή πολιτική ηγεσία ταινίες που προβάλουν την συμφιλίωση και οι οποίες δεν ενοχοποιούν ολόκληρους λαούς για την γενοκτονία στην Σρεμπρένιτσα αλλά συγκεκριμένα άτομα» σχολίασε ο Μπάλσα Μπόζοβιτς διευθυντής της ΜΚΟ «Περιφερειακή Ακαδημία για την ανάπτυξη της Δημοκρατίας» ο οποίος κατέθεσε το αίτημα για την προβολή της ταινίας ΄΄Quo vadis, Aida?΄΄ στην δημόσια σερβική Ραδιοτηλεόραση.
(ertnews.gr)
