Πολύ δύσκολα θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από την ΕΕ η πρόταση της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας, να τεθούν σε ισχύ οι τροποποιήσεις του Συντάγματος της χώρας (προκειμένου να συμπεριληφθεί σε αυτό η βουλγαρική μειονότητα) από τη στιγμή που η Βόρεια Μακεδονία ενταχθεί στην ΕΕ εκτίμησε ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ στα Σκόπια, Μιχάλης Ρόκας.
Η ευρωπαϊκή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας παραμένει στάσιμη , κυρίως λόγω του ότι τα Σκόπια δεν έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που είχαν αναλάβει -στη βάση μιας συμφωνίας που είχε επιτευχθεί με τη μεσολάβηση της ΕΕ-. Η συμφωνία προβλέπει ότι η Βουλγαρία θα άρει το βέτο που έχει θέσει στη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας με την ΕΕ, με την προϋπόθεση η Βόρεια Μακεδονία να τροποποιήσει πρώτα το Σύνταγμα της, προκειμένου να συμπεριληφθεί σε αυτό η βουλγαρική μειονότητα που ζει στη χώρα.
Η προηγούμενη κεντροαριστερή κυβέρνηση στη Βόρεια Μακεδονία είχε αποδεχτεί τη συμφωνία, όμως δεν μπόρεσε να την υλοποιήσει, καθώς για την τροποποίηση του Συντάγματος της χώρας απαιτείται πλειοψηφία 2/3 από τη Βουλή και το δεξιό κόμμα VMRO-DPMNE του Χρίστιαν Μίτσκοσκι, που από τον περασμένο Ιούνιο ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας δεν συναινούσε σε κάτι τέτοιο.
Η κυβέρνηση του Χρίστιαν Μίτσκοσκι εξέφρασε την πρόθεση να συναινέσει στην τροποποίηση του Συντάγματος της Βόρειας Μακεδονίας, με την προϋπόθεση αυτή να τεθεί σε ισχύ όταν η Βόρεια Μακεδονία ενταχθεί στην ΕΕ, κάτι που απορρίπτει κατηγορηματικά η Βουλγαρία αλλά και η ΕΕ.
«Γνωρίζουμε για την πρόταση της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας περί μετέπειτα ισχύος των συνταγματικών τροποποιήσεων. Ωστόσο, η διαδικασία της διεύρυνσης βασίζεται στην ομοφωνία, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει θέση της ΕΕ και από τα 27 κράτη μέλη ως προς αυτό. Πιστεύω ότι δύσκολα θα γίνει δεκτή η πρόταση της κυβέρνησης, γιατί, όπως εξήγησα, υπάρχει θέση της ΕΕ των 27 μελών για το θέμα αυτό » ανέφερε ο ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ στη Βόρεια Μακεδονία, Μιχάλης Ρόκας, σε συνέντευξή του στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της χώρας, “MIA”.
Ο νέος πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι κατηγορεί τη Βουλγαρία ότι «εκβιάζει» τη χώρα του και δηλώνει ότι δεν πρόκειται να αποδεχτεί τους «επιτακτικούς» όρους που θέτει η Βουλγαρία. Από την μεριά της, η ηγεσία της Βουλγαρίας σημειώνει πως οι όροι δεν είναι μόνον της Σόφιας αλλά και της ΕΕ και τονίζει πως η Βόρεια Μακεδονία πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει αν θέλει να προχωρήσει η ευρωπαϊκή της πορεία.
Τόσο οι Βρυξέλλες όσο και η Σόφια έχουν διαμηνύσει επανειλημμένως, προς τη Βόρεια Μακεδονία πως αυτή θα μπορέσει να ανοίξει τα κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ , αφού πρώτα τροποποιήσει το Σύνταγμά της.
Το τελευταίο διάστημα, οι σχέσεις Σκοπίων-Σόφιας έχουν φθάσει σε οριακό σημείο.
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή πληθυσμού που πραγματοποιήθηκε то 2021 στη Βόρεια Μακεδονία, οι Βούλγαροι αποτελούν μόλις το 0,2% του πληθυσμού της χώρας (συνολικά 3.500 άτομα), στοιχείο το οποίο η επίσημη Σόφια αμφισβητεί και θεωρεί ότι το ποσοστό των Βούλγαρων στη Βόρεια Μακεδονία είναι κατά πολύ μεγαλύτερο, βασιζόμενη και στο στοιχείο πως τα τελευταία 15 χρόνια έχει χορηγήσει πάνω από 100.000 βουλγαρικά διαβατήρια σε πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας. Τα Σκόπια αναφέρουν ότι οι πολίτες της χώρας που απέκτησαν βουλγαρικό διαβατήριο το έκαναν για καθαρά οικονομικούς λόγους- προκειμένου να μεταναστεύσουν και να εργάζονται σε χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης- και όχι επειδή έχουν βουλγαρική εθνική συνείδηση.
Μόλις χθες έγινε γνωστό πως η ΕΕ έδωσε το “πράσινο φως” να ξεκινήσουν, την Τρίτη 15 Οκτωβρίου, οι διαπραγματεύσεις επί της πρώτης δέσμης των ενταξιακών κεφαλαίων με την Αλβανία, όχι όμως και με την Βόρεια Μακεδονία.
Τον περασμένο μήνα, η ΕΕ συναίνεσε ομόφωνα να αποσταλεί κοινή επιστολή των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. προς την Αλβανία για την έναρξη των διαπραγματεύσεων επί της πρώτης δέσμης των ενταξιακών κεφαλαίων, όχι όμως και προς τη Βόρεια Μακεδονία, προχωρώντας έτσι στην αποσύνδεση (decoupling) για το έως τώρα «ζεύγος» των δύο υποψηφίων για ένταξη χωρών στην ΕΕ.
Η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά της για την αποσύνδεση της ενταξιακής πορείας της χώρας από αυτήν της Αλβανίας και έχει σημειώσει πως η ΕΕ «αδικεί» τα Σκόπια.
Βασικός μου στόχος να βοηθήσω τη χώρα να ενταχθεί στην ΕΕ το συντομότερο δυνατό
Ο πρέσβης της ΕΕ στη Βόρεια Μακεδονία, Μιχάλης Ρόκας, στη συνέντευξή του αυτή σημείωσε ότι θα αξιοποιήσει τη θητεία του προκειμένου να βοηθήσει τη Βόρεια Μακεδονία να ενταχθεί στην ΕΕ το συντομότερο δυνατό.
«H θητεία μου περιλαμβάνει την ανάγκη να βοηθήσω τη χώρα να εισέλθει στην ΕΕ το συντομότερο δυνατό και αυτός είναι ο βασικός στόχος μου. Είναι σημαντικό πώς θα επιτευχθεί και μαζί με τους συνεργάτες μου εδώ και τους εκπροσώπους των κρατών μελών της ΕΕ και όλους τους πρεσβευτές, θα συνεχίσω την αποστολή του προκατόχου μου, David Geer. Θα πάω σε κάθε γωνιά της χώρας, θα ασχοληθώ με τους πολίτες, με τους νέους και πρέπει να προσελκύσουμε τους πάντες σε αυτόν τον στόχο» ανέφερε.
Ο Μιχάλης Ρόκας ανέλαβε τα καθήκοντα νέου επικεφαλής της διπλωματικής αντιπροσωπείας της ΕΕ στη Βόρεια Μακεδονία στις αρχές Σεπτεμβρίου.
Πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του στη Βόρεια Μακεδονία, διετέλεσε επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στη Μαλαισία από τον Δεκέμβριο του 2020. Διαθέτει 30 χρόνια εμπειρίας στον τομέα των εξωτερικών υποθέσεων, έχοντας αναλάβει σημαντικές θέσεις, όπως επιτετραμμένος της ΕΕ και επικεφαλής της Αντιπροσωπείας στη Νέα Ζηλανδία, καθώς και Προϊστάμενος του Τμήματος Υποστήριξης των Αντιπροσωπειών στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ).
